Toegevoegd op: 24 februari 2025
Foto: Kick Smeets | Tekst: Reinoud Pino
Wanneer ik de loods van de Voedselcirkel in Amsterdam Noord binnenkom, zie ik links een rij koelkasten staan van allerlei verschillende groottes en merken. Daar tegenover staat een verzameling elektrische bakfietsen waarmee voedsel, dat anders weggegooid zou worden, wordt rondgebracht. De Voedselcirkel verspreidt het over Amsterdamse voedselinitiatieven voor mensen die het minder breed hebben. Vandaag liggen er kratten met broodjes op tafel en is organisator Vincent Paul druk aan het bellen om er een bestemming voor te vinden: “Alles is urgent,” want anders bederft het.
Verspilling
Vincent: “Gemiddeld wordt in Amsterdam ongeveer 25 procent van al het eten verspild, oftewel elke 4e maaltijd wordt eigenlijk weggegooid. Als dat niet zou gebeuren zou je dus voor elke miljoen mensen 250.000 mensen gratis eten kunnen geven. Dat is natuurlijk onmogelijk, en je hebt liever te veel eten dan te weinig, maar déze hoeveelheid verspilling kunnen we ook niet aan, zeker niet op het moment dat we tegen alle grenzen van onze wereld aanrennen. Het is tijd dat we dit beter gaan verzorgen.”
“Ergens spelen er ook twee tegengestelde belangen. Want als de voedselzekerheid die je biedt afhankelijk is van voedselverspilling, wat doe je dan wanneer de voedselverspilling wordt teruggedrongen?” Maar helaas, daar zijn we nog lang niet, dus gaat het er nu om hoe je zoveel mogelijk kan doen in de tussentijd.
En dat is waar de Voedselcirkel instapt. “De Voedselcirkel is een samenwerking van initiatieven in de stad die mensen met een kleine portemonnee de zekerheid op hun volgende maaltijd willen geven. Wij verbinden die initiatieven en brengen bedrijven en initiatiefnemers bij elkaar,” zegt Vincent. “Alle initiatieven die iets tegen voedselverspilling willen doen hebben dezelfde uitdagingen. We moeten allemaal eten koelen, we moeten allemaal eten ophalen of wegbrengen, we hebben allemaal ruimte nodig. Door een deel daarvan samen te doen word je echt een slag efficiënter."
Er zijn ontzettend veel initiatieven die iets tegen voedselverspilling doen. “Ik heb een lijst gemaakt van 106 locaties, in Amsterdam alleen al, waar gewerkt wordt aan voedselverspilling.” Dat wordt volgens Vincent enorm ondergewaardeerd. “Voor één initiatief heb ik het berekend: zij krijgen van de gemeente voor 0,27 fte subsidie, terwijl al hun vrijwilligers samen werken voor 18 voltijdsbanen. Dat is de beste investering die je kan doen als gemeente. Dan investeer je in een cultuur van samenwerking en verzorging.”
Samenwerking
“Wij hechten enorm aan de autonomie van elk voedselinitiatief. We willen laten zien dat we iets in gemeenschappelijk beheer kunnen organiseren en dat dat werkt. Dat betekent dat ieder initiatief op eigen kracht zich kan ontwikkelen, maar wel in samenwerking. Dan komen sociale waarden centraal te staan. Als je mensen de ruimte geeft om zelf dingen te organiseren en te maken, dan heb je echte Amsterdamse samenwerking. Het enige wat ik daarin probeer te doen is zorgen dat er een wij kan zijn.”
De Voedselcirkel put kracht uit vertrouwen en verbondenheid, maar ze merken dat je óók stabiliteit nodig hebt. Kort geleden hebben ze gehoord dat ze in de loods kunnen blijven. “Nu we weten dat we hier twee jaar kunnen blijven, gaan we hier containers neerzetten en composteren, zodat we zelfs met een deel van het bedorven eten weer iets nieuws kunnen doen. We kunnen nu bijvoorbeeld zelf een koelcel gaan maken, aangedreven door zonnepanelen. En dan nog is twee jaar niet lang,” zegt Vincent, “maar je moet ergens beginnen.”
Als ik wegga, krijg ik nog twee broodjes in mijn hand gedrukt. Ik moet namelijk ook goed eten, vindt Vincent.