De Grote Initiatievendag: een impressie

Door: Selma Haverkate en Reinoud Pino / Foto: Sanne Couprie

‘Zonder maatschappelijke initiatieven zou de stad er triest uitzien en zouden allerlei maatschappelijke problemen meer naar de oppervlakte komen’, aldus Thessa Syderius van het Initiatievenbureau. Dat deze initiatieven meerwaarde hebben is duidelijk, maar hoe breng je hun impact nog sterker voor het voetlicht? Op 18 september 2024 vond de derde editie van De Grote - Wij Amsterdam - Initiatievendag plaats. Initiatiefnemers, ambtenaren, medewerkers van fondsen en uit het bedrijfsleven kwamen samen, op zoek naar nieuwe inzichten en waardevolle inspiratie. En vooral om elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Het thema was dit jaar: ‘Het onzichtbare zichtbaar maken - Impact van initiatieven op de stad’.

Het decor van De Grote Initiatievendag 2024 is House of Watt in Amsterdam Oost. Iedereen wordt gastvrij ontvangen met een drankje en een smakelijke maaltijd. Initiatiefnemers die elkaar al kennen, knopen direct een geanimeerd gesprek aan. Ook mensen die nieuw in het veld zijn, vinden snel aansluiting en worden aan een tafel uitgenodigd om mee te eten. Voor veel mensen blijkt verbinding een belangrijke reden om vanavond aanwezig te zijn. Bram Hades van Single Super Mom vertelt: ‘Ik hoop meer aansluiting bij andere initiatieven in de stad te vinden. Vanuit Single Super Mom ben ik altijd op zoek naar nieuwe ingangen om verbinding en samenwerking te creëren’. Ghalia Jano wil graag een nieuw initiatief starten en heeft een aantal concrete vragen waar ze hoopt vanavond antwoord op te krijgen. Ze is onder andere benieuwd of haar idee überhaupt past in het kader van een maatschappelijk initiatief. Concrete handvatten om de collectieve meerwaarde duidelijk te maken; dat is waar het vanavond om draait.

Zichtbaarheid als interessant en ingewikkeld fenomeen

Na deze informele start is het tijd voor het meer formele deel van de avond. Dagvoorzitter Bertine Müller heet iedereen warm welkom: de zaal is gevuld met mensen die het verschil willen maken, dat alleen al verdient een applaus. Om een beetje los te komen, nodigt Bertine de aanwezigen uit om in tweetallen in gesprek te gaan over de vraag: ‘Wat betekent zichtbaarheid voor jou en waarom is het belangrijk?’ Thessa Syderius is een van de organisatoren van de avond, en vertelt over de tussenrol van het Initiatievenbureau: met één been staat het bureau in de initiatievenwereld, met het andere in de gemeente. De impact van initiatieven wordt vertaald in cijfers en verteld in verhalen op Wij Amsterdam, maar soms is de kracht van initiatieven haast onmeetbaar. Haar doel voor de avond?’ Tot een gedeeld narratief komen: Hoe kunnen we elkaar - ambtenaren en initiatiefnemers - helpen om de meerwaarde nog sterker te laten zien aan iedereen die dat moet weten?’

Vier experts praten hier vervolgens over door in een panelgesprek. Floris Bremen van Buurthuis de Bol vertelt inspirerend over hoe armoede aangepakt wordt en lokale betrokkenheid gestimuleerd door geldstromen in te sluiten. In plaats van dat werk wordt uitbesteed, wordt er op zo lokaal mogelijk niveau ‘inbesteed’. Daartoe werken ze bijvoorbeeld samen met woningcorporaties. Anne Schaepman van Amsterdam 750 kaart het belang van structurele financiering aan, dat door de aanwezigen met applaus wordt onthaald. Ook Mohammed Aadroun van initiatief Maqam merkt op: ‘Vaak ben je een kat die achter zijn eigen staart aan rent: het geld is al uitgegeven voordat er sprake is van nieuwe toestroom.’ Het gesprek toont de complexiteit van het thema zichtbaarheid, en hoe dit samenhangt met allerlei andere factoren en soms ook randvoorwaarden. Het gesprek eindigt met een positieve noot, met een mooi compliment aan de medewerkers van het Initiatievenbureau, die er vaak voor zorgen dat initiatiefnemers binnen de gemeente een stap verder komen.  

 

Tijdens de gezamenlijke sessie ontstond er al een bevlogen en open dialoog. Bij de deelsessies is het echt aan de aanwezigen om zelf aan de slag te gaan. Wij spraken verschillende deelnemers na afloop over hun ervaringen. Esther de Brouwer van IJburg Schoon is erg enthousiast over de eerste deelsessie: het leren pitchen van je initiatief. Dankzij de praktische insteek vertrekt ze met een hoop waardevolle tips. Wat werkt? Start met een prikkelende vraag, persoonlijke anekdote, of maak je verhaal visueel door bijvoorbeeld een object mee te nemen. Sluit af met een ‘call to action’, oftewel een oproep hoe mensen zelf concreet tot actie kunnen overgaan. Esther: ‘Leuk dat je veel tips intuïtief al toepast, maar dat ik nu weet hoe ze bewust in te zetten. Eigenlijk ben ik van onbewust bekwaam naar bewust bekwaam gegaan’.
 

De tweede deelsessie ging over collectieve waardecreatie, waarin werd geprobeerd om tot een gezamenlijk narratief te komen over de meerwaarde van maatschappelijke initiatieven. Het bleek behoorlijk uitdagend om in plaats van in te zoomen, uit te zoomen en tot een abstracter, algemener verhaal te komen. Enkele handvatten die naar voren kwamen, zijn: je doelen vertalen naar Sustainable Development Goals (SDG’s), je taalgebruik afstemmen op wie je aanspreekt en duidelijk maken wat je komt brengen in plaats van komt halen. 

 

Bij de derde deelsessie konden initiatiefnemers leren over ‘Social Handprint’: een hulpmiddel om de maatschappelijke waarde van jouw initiatief in kaart te brengen. En daar is behoefte aan. Een vrijwilliger van volkskeuken De Sering zegt: “Ik wist niet dat er zo’n tool bestond, dus dat was heel erg nuttig. En ik kende de deelnemers niet en die gaven heel veel praktijkvoorbeelden.” 

 

Het kan geen nieuws zijn: ruimte in Amsterdam is schaars. Het doel van deelsessie ‘de strijd om de ruimte’ was het geven van handvatten die je als initiatief helpen bij het vinden van ruimte. Maar initiatiefnemers voelden ook de gemeente aan de tand. Het is namelijk één ding om ruimte te krijgen, maar hoe zorg je ervoor dat je vervolgens ook de zekerheid krijgt dat je daar een langere tijd kan zitten?

 

Ten slotte konden initiatiefnemers ook meedenken over de Initiatievenpers, een project om het contact tussen initiatieven te versterken. Weten we wel wat er allemaal gebeurt bij de rest? Als je met iemand wil samenwerken, weet je dan waar je moet zijn? Het idee is dat de Initiatievenpers verhalen hierover gaat delen. Hoe dit het beste kan en óf er behoefte is aan een nieuw platform, waren de vragen waar het in de deelsessie en naderhand bij de borrel over ging.

 

Na afloop van de deelsessies komen alle initiatiefnemers weer samen in de eetzaal, waar de goede gespreken een vervolg krijgen en waar nieuwe contacten worden omgezet in afspraken. 

Ghalia zegt dat ze de informatie heeft gekregen die ze zocht: “Ik ben naar de deelsessie gegaan over de strijd om ruimte, en ik hoorde daar over de Stadsloods, een website waar organisaties worden gekoppeld aan ruimte. Dat was wel erg handig.”

 

Het algemene beeld is dat de initiatiefnemers dringend op zoek zijn naar stabiliteit; steun en zekerheid die verder gaat dan alleen het huidige project. Als je aan het eind van de avond de zaal rondkijkt dan zie je in ieder geval één ding dat zeker is: dit zijn Amsterdammers die iets willen doen voor een ander.