Spring naar inhoud

"De Groene Hub verduurzaamt Gaasperdam."

Toegevoegd op: 4 maart 2022

Geplaatst op: 10 juni 2021

De minivergister van de Groene Hub glimt nog van nieuwigheid. Sinds februari staat het apparaat op een pleintje in Gaasperdam in Amsterdam Zuidoost. De minivergister doet iets bijzonders: het zet groente-, fruit- en etensresten (GFE) om naar groengas. Volgens Anne Stijkel, initiatiefnemer van de Groene Hub, is deze methode één van de oplossingen om Gaasperdam in de toekomst aardgasvrij te maken.

Groengas als 'Donut Deal'
De minivergister is een van de vele activiteiten van de Groene Hub om de leefbaarheid in Gaasperdam te verbeteren en bij te dragen aan een duurzame wereld. Het winnen van groengas uit GFE-afval is namelijk milieuvriendelijk én goed voor de portemonnee. Anne noemt dit een ‘Donut Deal’, geïnspireerd op de Donuteconomie van Kate Raworth.

De omliggende restaurants mogen als eerste gebruik maken van de minivergister. Etensresten die de restaurants dagelijks weggooien zijn namelijk een waardevolle grondstof voor het opwekken van groengas. Met 50 kilo GFE per dag kan een restaurant vrijwel helemaal van het aardgas af.

Let wel, dit is nog maar het begin. Het uiteindelijke doel is een grote hogedrukvergister langs de A9, die de hele wijk voorziet van groengas. De machine voedt zich met GFE-afval uit de wijk en ontlasting uit het riool. Inderdaad, poep levert groengas op. Volledig circulair dus.

De Donut
De Donut (of Donuteconomie) is een economisch model dat economische welvaart meet door te kijken naar de realisatie van een sociaal fundament (de binnenkant van de Donut) zonder overschrijding van ecologische plafonds (de buitenkant van de Donut). Ofwel: een economie in dienst van de samenleving met respect voor de aarde. Het model is bedacht en ontwikkeld door Kate Raworth.

Anne Stijkel bedacht op basis van Raworth’s model de ‘Donut Deal’. Een Donut Deal is een set werkafspraken tussen 2 of meer organisaties die tenminste 1 ecologisch thema van de Donut en tenminste 3 sociale thema’s met elkaar verbinden. Een Donut Deal versterkt zo het sociaal fundament en beschermt het ecologisch plafond

Denken als een tuinman
De Groene Hub is gevestigd in een voormalige basisschool, gelegen achter het Holendrechtplein. Hier kunnen bewoners terecht voor verschillende activiteiten en cursussen. Ze leren bijvoorbeeld hoe je een actieve rol vervult in de samenleving. Anne: “Verschillende deelnemers zijn nu kwartiermakers van de Groene Hub. Zo ontwikkelen we eigenaarschap en zeggenschap bij buurtbewoners.”

Anne is van huis uit bioloog en ziet de buurt als een ecosysteem. “Hoe kunnen we al deze verschillende kwaliteiten van mensen met elkaar verbinden?”, vraagt zij zich af. “Hou op met planmatig denken maar denk plántmatig, meer als een tuinman. Je zaait iets en denkt dan na waarom er wel of niet iets groeit. Ligt dat dan aan een combinatie van plantjes of het ligt het ergens anders aan? Je moet een lerende houding hebben en van daaruit doen.”

Bruggen bouwen
Het is nogal wat, met een bewonersinitiatief een hele wijk van het aardgas krijgen. Samenwerken met de gemeente en andere partners is daarom cruciaal. Wat niet altijd even makkelijk gaat volgens Anne. Ambtenaren die komen en gaan, wethouders die willen scoren, organisaties die op eilandjes opereren; het zit de ambitieuze plannen van de Groene Hub soms in de weg.

Anne kan dit wel verklaren: “Wat wij doen gaat ten koste van oude systemen. Het is helemaal dicht georganiseerd. We woelen van alles om, maar er komt wel iets nieuws en beters voor terug.” Hoewel het soms schuurt moeten partijen niet tegenover elkaar staan benadrukt Anne: “Het gaat erom hoe we elkaar kunnen vinden. Niet top-down of bottom-up, maar elkaar vinden in gelijkwaardigheid.”

Dat de Groene Hub samen met bewoners taken overneemt van de gemeente is geen doel op zich. Anne vindt het belangrijk om te kijken welke partij een taak het beste kan uitvoeren. Soms is dat de Groene Hub, maar het kan ook de gemeente of een andere partij zijn. Anne: “Het is heel belangrijk om rekening te houden met de context van de buurt en te kijken wat daar het beste werkt. We moeten uiteindelijk samen iets doen dat voor iedereen goed is.”


Dirk de Jager, dagelijks bestuurder Stadsdeel Zuidoost, over het overdragen van taken aan bewoners:
Zuidoost staat van oudsher bekend als stadsdeel met veel oog en ruimte voor bewonersparticipatie. Leidend daarbij is het vertrouwen in mensen, hen ruimte geven, samenwerken en resultaten leveren. Want bewoners weten als geen ander wat goed is voor hun buurt. Het is juist mooi om als stadsdeel zaken los te laten.

Het bereiken van bewoners is ook een grote uitdaging voor het stadsdeel. Dat is niet altijd even eenvoudig vanwege onder meer laaggeletterdheid en de kwetsbare positie van relatief veel inwoners. Daarom steken we veel energie in bewonersparticipatie en experimenten om invloed aan bewoners terug te geven.

De wijk bestormen
Terug naar de minivergister; hij staat er wel al, maar draait nog niet. Dat komt omdat de vergunning nog niet verleend is. Het duurt lang omdat de gemeente het vergunningstraject uitbesteedt aan de omgevingsdienst. Ook weer iets dat volgens Anne ‘slimmer, sneller en beter’ kan. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat de gemeente meer zeggenschap houdt over dit soort traditionele uitvoeringsorganisaties, die niet makkelijk meebewegen met nieuwe samenwerkingsvormen tussen overheid en initiatiefnemers.

Ook al staat de minivergister nog uit, met de plannen voor het ophalen van het GFE-afval is een voortvarende start gemaakt. Het is de bedoeling dat er in juni 20 containers in de wijk komen waar het GFE-afval van honderden Gaasperdamse huishoudens in terechtkomt. Omdat de minivergister te klein is voor deze hoeveelheid afval wordt dit in samenspraak met de gemeente elders vergist. Naast groengas levert dat ook hoogwaardige compost op. Anne: “Het is wel belangrijk dat de bewoners beloond worden voor hun goede gedrag. Bijvoorbeeld door een verlaging van de afvalstoffenheffing.”

Maar eerst is het zaak om een community te bouwen voor de inzameling. “Wij willen de hele wijk bestormen. Daarvoor gaan we opbouwwerkers aannemen die mensen durven aan te spreken”, zegt Anne. “Er wonen hier zoveel culturen, het is eigenlijk de wereld in het klein. Als we het hier kunnen, dan kunnen we het overal.”

De komende tijd zal Anne er niet bij zijn. Ze trekt voor 5 maanden de Zweedse natuur in. Angst om de winkel achter te laten heeft ze niet: “Als ik terug kom van mijn reis dan zijn er hier vast en zeker mooiere dingen gebeurd dan wanneer ik gebleven was. Er zijn weer nieuwe, goed ingewerkte krachten die gewoon doorpakken. Dat vind ik fantastisch!”


Dirk de Jager, dagelijks bestuurder Stadsdeel Zuidoost, over de Groene Hub:

De Groene Hub verduurzaamt de buurt op een heel praktische en toegankelijke manier. Bewoners worden heel actief erbij betrokken en zien hoe betrekkelijk eenvoudig een buurt kan verduurzamen. Het past uitstekend binnen ons beleid van een sociale energietransitie, met een bottom-up aanpak. Bewoners van Zuidoost en lokale bedrijven krijgen alle ruimte om hun eigen stadsdeel te verduurzamen. Daarmee is de aanpak sociaal en van de mensen zelf.

Meer informatie

Website

Geen website

Categorieën
Voor wie
Waar
Subsidies

Geen subsidies

Meer inspiratie

Loading...

Inspiratie

Buurtlicht: kunst in het donker

Al 5 jaar projecteert Tanja Henn in de wintermaanden foto's in de openbare ruimte. 'Kunst kijken is verbindend, het brengt buurtbewoners in beweging.'

Meer lezen over Buurtlicht: kunst in het donker

Inspiratie

Buurthuis de Bol

De wijkwerkcoöperatie van Merel Dym werkt met de kracht en kennis van bewoners aan een fijnere buurt.

Meer lezen over Buurthuis de Bol

Inspiratie

“Informatie is niets waard als je het niet deelt.”

Het gaat Otas Elum niet alleen om de overstap naar andere energie. Zijn Energy Transition General Knowledge Centre helpt de West-Afrikaanse gemeenschap ook aan nieuwe werkgelegenheid.

Meer lezen over “Informatie is niets waard als je het niet deelt.”
Alle inspiratie bekijken

Login om verder te gaan

Hou mij op de hoogte



Cancel