Verademing op 't Groene Veld

Het regenachtige weer zet perfect de toon voor wat ik bij ‘t Groene Veld zal tegenkomen. Slingerend over een hobbelig pad omzoomd door hoge bomen fiets ik voorbij een reusachtig schip gemaakt met - zo lijkt het tenminste - auto bumpers. Ik fiets een brug over en kom meer beelden tegen; kunstwerken van gevonden voorwerpen, tekens van een bruisende creatieve gemeenschap. Ik word verwelkomd door Hay Schoolmeesters en Bassie van Vereniging de Verademing en loop mee naar een van de gemeenschappelijke ruimtes waar er warme thee klaar staat. De sfeer is knus en uitnodigend; een tafel met een hoge kandelaar, stoelen, een bank en muziekapparatuur. Dit zijn de slibvelden langs de A10 in Noord, waar zij sinds begin 2019 wonen. Samen met het aangrenzend gebied van de voormalige rioolwaterzuivering vormen deze ‘t Groene Veld.

‘t Groene Veld is een groengebied waar ruimte gemaakt zal worden voor activiteiten op het gebied van kunst en cultuur, recreatie en sport. In september van 2020 werd de ‘Expeditie Vrije Ruimte’ van de Gemeente officieel gepubliceerd met als doel het beschermen van de Vrije Ruimte zodat initiatieven activiteiten op allerlei terreinen voort kunnen blijven zetten. Zo ook initiatieven die groengebieden willen beschermen, en die kunst, recreatie, sport mogelijk maken. Op ‘t Groene Veld wil Vereniging De Verademing precies dit gaan doen.

De Verademing

‘t Groene Veld bestaat uit twee delen; de slibvelden waar wij nu zitten, en iets verderop de voormalige rioolwaterzuivering. Op de slibvelden wonen de leden van Vereniging De Verademing. Zij zijn een woon- en werkgemeenschap van ongeveer 40 personen die vroeger woonde op het gekraakte ADM terrein in Havens West. Toen dit in 2019 werd ontruimd kreeg de groep als tijdelijke vervanging de slibvelden van de Gemeente aangeboden voor gebruik. Dit zou tot 1 november 2020 mogelijk zijn. Maar waar de Gemeente op eerste zicht slechts een tijdelijke opvang zag, zagen de ADM’ers een kans. 

‘t Groene Veld is een bosrijk en groen gebied, welke op dit moment voor een groot deel ontoegankelijk is voor de omringende buurten. Het is voorzien van een aantal nog bestaande gebouwen, welke achter een gesloten poort staan. Vereniging De Verademing zag hier potentie in; het groen zou openbaar beschikbaar gesteld moeten worden, en de gebouwen zouden kunnen fungeren als ontmoetingsplekken voor de buurt. Hun initiatief sloot direct aan bij de doelen van de Gemeente om Vrije Ruimtes te beschermen en een nieuw leven in te blazen.

Het plan waarmaken

In samenspraak met de zeer betrokken buurtbewoners van Elzenhagen en de Gemeente Amsterdam schreef Vereniging De Verademing een plan voor het gebied van ‘t Groene Veld, opgebouwd uit verschillende fases. Begin juli 2021 werd het plan goedgekeurd. 'Dat is wel een mijlpaal,’ vertelt Hay trots.

Inmiddels hebben wethouder Marieke van Doorninck en Stadsdeelvoorzitter Erna Berends symbolisch de sleutel van het terrein overhandigd. Maar dit is maar de symboliek; het echte werk moet nog beginnen. De Verademing heeft aan de hand van hun voorstel 3,5 jaar de tijd gekregen om het project te ontwikkelen, maar het project staat op dit moment al een paar maanden stil.* Er moet namelijk geschakeld worden met verschillende afdelingen van de Gemeente. ‘Er moet een definitief huurcontract komen, een sleuteloverdracht zijn en dan moeten wij ook achter alle verschillende vergunningen aan gaan,’ legt Hay uit. Het is een ambitieus project, en met slechts 3,5 jaar de tijd telt iedere maand dubbel zo zwaar mee. 

‘We willen ook gewoon graag aan de slag,’ vertelt Bassie. ‘Iedereen was zo enthousiast, maar hoe langer het duurt, hoe meer dat afzwakt. Dat is jammer.’ Vooral onder de jongeren uit de buurt was de animo zeer hoog. Die hebben zich in corona tijden zeer geïsoleerd gevoeld, en hebben iets nodig om naar uit te kijken. De jongeren zijn al langer betrokken bij de activiteiten van ‘t Groene Veld. Toen in januari 2021 een van hun leeftijdsgenoten op tragische wijze overleed, hebben de jongeren samen met buurtbewoners en de ADM’ers het PepijnPad aangelegd om hun overleden vriend Pepijn te vereren. Uit een tragische gebeurtenis kwam toen toch iets moois: de kans voor iedereen om samen te komen, en de ruimte voor de jongeren om hun kwetsbaarheid kwijt te kunnen.

Een indruk

‘We blijven ons best doen om iedereen op de hoogte te houden van de ontwikkelingen, zelfs als die er niet zijn,’ zegt Hay. Zo hopen ze dat de interesse steeds aangewakkerd kan worden. Dit gaat onder andere door het delen van ontwikkelingen over de plannen zelf. Zelf ben ik uiteraard benieuwd hoe ‘t Groene Veld er nou precies uit zal komen te zien. Er wordt een grote kaart erbij gepakt waar een ontwerp op is gemaakt. 

De poort van ‘t Groene Veld zal open gaan, zodat alle activiteiten en faciliteiten publiekelijk toegankelijk zijn. Zo zullen buurtbewoners van Elzenhagen, waar ik net doorheen ben gefietst, rechtstreeks het terrein op kunnen lopen. Er zal een cultureel sociaal centrum worden gecreëerd, en de beelden die ik heb bewonderd zullen opgenomen worden in een beeldentuin. Ook zal er een jeugdhal zijn en een kleinschalige horecagelegenheid. Het grasveld zal fungeren als openbare park en er zullen activiteiten worden georganiseerd zoals muzikale optredens of sportwedstrijden. ‘Het wordt een ontmoetingsplek voor breed Amsterdam, gestoeld op kunst, cultuur, recreatie en sport, waarbij de programmering zich uitstrekt van schurende tegencultuur tot meer toegankelijk programma,’ aldus Hay. 

Na ons gesprek loop ik mee over de slibvelden om een indruk te krijgen van hun visie. We kunnen het aangrenzende terrein niet op, maar de tuin en de beelden zullen mij een inkijk geven. Vanwege de gietende regen zijn wij de enige die buiten nog rondlopen, maar in de gezamenlijke ruimtes zie ik leven bruisen. Wij lopen naar de tuin, een ervaring die magisch wordt gemaakt door het pad, mooi in hout aangelegd, wat zich kronkelig door de planten een weg baant. Aan de hand van de naambordjes zie ik dat hier echt van alles groeit. Bassie doet de deur van een kas open om mij hun hydroponiesysteem te laten zien, en wij worden verrast door twee pauwen die voor de regen schuilen. 

Ik denk meteen aan iets wat Hay in ons eerdere gesprek vertelde: ‘er zijn zoveel mooie momenten hier. Wanneer je bijvoorbeeld rondloopt met volle maan en heldere hemel. Of een week later, wanneer de theatermaakster met een draaiorgel Italiaanse operaliederen zit te zingen en je ziet hoe de mensen zitten te genieten. Dat zijn settings die raken; die iets doen. Dat hopen wij hier met dit initiatief vaker neer te zetten.’

Met alles mooie plannen die ik heb mogen horen en de ervaring die ik heb gehad geloof ik  zonder twijfel dat zodra hen de kans gegeven wordt, ze daar ongetwijfeld in zullen slagen. De warmte op deze regenachtige dag is daar bewijs van. Ik mag alleen hopen dat het proces door de verschillende afdelingen en belanghebbenden gefaciliteerd zal worden zodat wij binnen het komende 3,5 jaar inderdaad mogen gaan genieten van ‘t Groene Veld. 

 

 *Op 1 februari 2022 tekende De Verademing een huurovereenkomst met Gemeentelijk Vastgoed. Ook de vergunningen zijn rond: 't Groene Veld kan eindelijk bruisen!

Project 't Groene Veld wordt uitgevoerd door kwartiermakers Vereniging de Verademing en Culturele Stelling Amsterdam.