Samenleven zonder te vechten voor je bestaan

 

‘Veel mensen in Nederland zijn bestaansonzeker. Ze kunnen niet nadenken over de toekomst, omdat ze vandáág nauwelijks overleven. Wij geloven dat een laag inkomen niet het probleem is van het individu, maar van het collectief ’, vertelt Denise. De actie die Collectief Kapitaal uitvoert lijkt heel simpel. Minima ontvangen 12 maanden lang een geldbedrag per maand. Zonder controle of verplichtingen. Gedurende dat jaar kunnen de ontvangers zich zonder geldstress richten op andere zaken. Tegelijkertijd gaan de ontvangers en gevers met elkaar in gesprek. Zo doet Collectief Kapitaal een kleinschalig onderzoek: hoe kunnen we gelijkwaardigheid samen doen groeien? 

 ‘Wij geloven dat bestaanszekerheid meer is dan voldoende geld op je rekening hebben. Dat lost een deel van het probleem op, maar wat daarmee niet verdwijnt zijn onze denkbeelden en overtuigingen over bijvoorbeeld  succes en falen, macht, eigenaarschap en bezit. Deze denkbeelden bepalen wel de manier waarop we keuzes maken en de manier waarop we met andere mensen omgaan’, legt Denise uit. ‘Voor het eerste experiment zochten we 100 gevers om 5 personen maandelijks te ondersteunen met €1000,-. Tijdens de gesprekken met de gevers werd duidelijk dat wantrouwen richting de ander een groot probleem is: “Hoe weten we zeker dat het geld goed wordt besteed?” is een vraag die we vaak krijgen. Maar wij willen vertrouwen terugbrengen in het systeem. Daarom ontvangen de ontvangers geld zónder controle of verplichting. Zulke onvoorwaardelijke steun geven is voor veel mensen onwennig, zowel voor de ontvanger als voor de gevers. ’ 

Gevers die actief willen meedoen in het onderzoek vormen duo’s met ontvangers. Zij gaan maandelijks met elkaar in gesprek over solidariteit, vertrouwen en waardigheid. ‘Door vooroordelen raken we vervreemd van elkaar en dus moeten we elkaar juist opzoeken en in de ogen kijken. Bij gevers zien we veranderingen in hun denken. Een aantal van hen gaf bijvoorbeeld aan niet meer het hoogste bod op hun huis na te streven, maar zochten naar de beste match aan wie zij hun huis willen verkopen. Anderen zoeken weer meer contact met familieleden die in de schulden zitten. Bij ontvangers zien we dat zij eindelijk het recht voelen om er te zijn. Armoede is namelijk niet alleen een materieel probleem, maar ook een emotioneel probleem. Je krijgt het gevoel dat je in deze maatschappij geen waarde toe te voegen hebt. Bij Collectief Kapitaal voelen mensen zich – soms voor het eerst – gezien en gehoord.’

 

‘Bestaanszekerheid krijgt tegenwoordig ook landelijk meer aandacht. Dat komt doordat de huidige inflatie en andere crisissen nu ook middeninkomens raken. Maar in Nederland leven heel veel mensen al lange tijd onder de lage-inkomensgrens. Wij willen van Amsterdam een plek maken waar het een gezamenlijke verantwoordelijkheid is om ervoor te zorgen dat iedereen genoeg geld heeft. Mensen doneren wat ze kunnen. We hebben inmiddels 800 donateurs binnen een jaar gevonden. Wie weet hebben we er over 3 jaar wel 20.000!’